Αρκετές μετα-αναλύσεις έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα ολοκληρωμένα προγράμματα άσκησης στο πλαίσιο της καρδιακής αποκατάστασης μειώνουν τα ποσοστά θνησιμότητας σε ασθενείς ακόμα και μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου. Επίσης πολλές μελέτες απέδειξαν βελτίωση στην ανοχή στην άσκηση μετά από προγράμματα άσκησης που οφειλόταν κυρίως στη μείωση του καρδιακού ρυθμού και συστολικής πίεσης του αίματος.
Οι μελέτες αυτές υποστηρίζουν τη χρήση της φυσικής δραστηριότητας για τη βελτίωση της ικανότητας για άσκηση μετά από στεφανιαία επαναγγείωση, τόσο μετά από την αορτοστεφανιαία παράκαμψη όσο και μετά απο διαδερμικές παρεμβάσεις στα στεφανιαία αγγεία.
Κίνδυνοι από τη σωματική άσκηση
Η σωματική δραστηριότητα και η άσκηση έχουν ορισμένους κίνδυνους που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την σύσταση για τακτική σωματική δραστηριότητα τόσο στο γενικό πληθυσμό και στα άτομα με καρδιαγγειακές
παθήσεις. Ο πιο συχνός κίνδυνος στους ενήλικες είναι οι μυοσκελετικές κακώσεις. Η επίπτωση του τραυματισμού μπορεί να είναι υψηλή (έως 55%) σε μελέτες με προγράμματα άσκησης χωρίς επίβλεψη αν και σε ερευνητικές μελέτες εποπτευόμενης άσκησης τα ποσοστά είναι πολύ μικρότερα καθώς εξαιρούνται τα άτομα υψηλού κινδύνου όπως οι ηλικιωμένοι. Αρκετοί παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο τραυματισμού είναι τροποποιήσιμοι όπως η παχυσαρκία, η δόση της άσκησης, η έντονη άσκηση όπως
η συμμετοχή σε ανταγωνιστικά αθλήματα, η μη εποπτευόμενη άσκηση, η απουσία προστατευτικού εξοπλισμού όπως κράνη ποδηλάτου και ο κατάλληλος περιβάλλων χώρος για προστασία έναντι των τραυματισμών. Η γενική αρχή ότι ο η φυσική δραστηριότητα πρέπει να αυξηθεί σταδιακά με την πάροδο του χρόνου. Τα περπάτημα, η πιο δημοφιλής δραστηριότητα που είναι και το τυπικό παράδειγμα μιας μέτριας έντασης δραστηριότητας, είναι χαμηλού κινδύνου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η τακτική σωματική δραστηριότητα μειώνει πραγματικά τον κίνδυνο τραυματισμού ενώ η έντονη σωματική δραστηριότητα αυξάνει τον κίνδυνο του αιφνίδιου θανάτου και του εμφράγματος του μυοκαρδίου μεταξύ των ατόμων με γνωστή ή λανθάνουσα καρδιακή πάθηση. Μια ποικιλία από συγγενείς και επίκτητες παθήσεις όπως η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, η ανωμαλίες της στεφανιαίας κυκλοφορίας, η σοβαρή αορτική στένωση, και οι μυοκαρδιοπάθειες συνδέονται με αιφνίδιο θάνατο κατά τη διάρκεια της έντονης δραστηριότητας σε παιδιά και νέους. Περίπου το 5% έως το 10% των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου σχετίζονται με έντονη σωματική δραστηριότητα. Ο σχετικός κίνδυνος της εμφάνισης εμφράγματος μυοκαρδίου και αιφνίδιου θανάτου κατά την άσκηση είναι μεγαλύτερος σε άτομα που είναι το λιγότερο σωματικά δραστήρια και τα οποία πραγματοποίησαν ασυνήθιστα έντονη σωματική δραστηριότητα.
Οι αγύμναστοι ενήλικες θα πρέπει να αποφεύγουν τις μεμονωμένες εξάρσεις ασυνήθιστα έντονης σωματικής δραστηριότητας και θα πρέπει να γίνεται η τυπική σύσταση να αυξήσουν σταδιακά τα επίπεδα της φυσικής δραστηριότητας με την πάροδο του χρόνου.
Επειδή η στεφανιαία νόσος είναι η πιο συχνή αιτία συμβαμάτων κατά την άσκηση, η συχνότητα εμφάνισης τους είναι υψηλότερη μεταξύ των ασθενών με γνωστή στεφανιαία νόσο.
Μεταξύ των συμμετεχόντων σε προγράμματα καρδιακής αποκατάστασης, η
μέση συχνότητα εμφάνισης καρδιακής ανακοπής, μη θανατηφόρου εμφράγματος του μυοκαρδίου, και ο θάνατος είναι; 1 για κάθε 117 000, 220 000, και 750 000 ασθενείς ανά ώρα συμμετοχής, αντίστοιχα. Η χαμηλή αναλογία της θανατηφόρου καρδιακής ανακοπής οφείλεται στην άμεση παρέμβαση της ομάδας ανάνηψης σε χώρους επιβλεπόμενης άσκησης.
Συστάσεις:
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις παραμένουν η κύρια αιτία θανάτου σε πολλές χώρες, επομένως είναι σημαντικό οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης να υποστηρίξουν την εφαρμογή και τη συντήρηση των προγραμμάτων άσκησης για τους ασθενείς τους σε όλη την διάρκεια της ζωής τους.
Οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να προσωπικά να συμμετέχουν σε ένα ενεργητικό τρόπο ζωής για να εξοικειωθούν με τα ζητήματα που εμπλέκονται στην διατήρηση της δια βίου φυσικής δραστηριότητας και να αποτελέσουν ένα θετικό παράδειγμα για τους ασθενείς και το κοινό. Οι επαγγελματίες υγείας που θα συστήσουν τη σωματική δραστηριότητα στους ασθενείς τους θα πρέπει να χρησιμοποιούν επιρροή τους να ενθαρρύνουν τα
εκπαιδευτικά προγράμματα που διδάσκουν τη σημασία της άσκησης, και να προσδιορίζουν τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και τη διατήρηση ενός σωματικά δραστήριου τρόπου ζωής.
Η κοινωνική υποστήριξη και οι αλλαγές συμπεριφοράς στην καθημερινή ρουτίνα είναι απαραίτητες για να διατηρηθεί η φυσική δραστηριότητα στα επιθυμητά επίπεδα. Για αυτό το λόγο, οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να υποστηρίξουν τις αλλαγές και τις οργανωτικές πρακτικές στους τόπους εργασίας και αναψυχής των πολιτών ώστε οι εγκαταστάσεις για τη φυσική δραστηριότητα να είναι ανοιχτές στη διάθεση του κοινού και να παρέχουν ένα ασφαλές περιβάλλον για την σωματική δραστηριότητα.
Επίσης η σωστή χρήση της άσκησης θα πρέπει να ενσωματωθεί στη εκπαίδευση των γιατρών και των άλλων επαγγελματιών υγείας καθώς και να περιλαμβάνουν τη συνήθη φυσική δραστηριότητα του ασθενούς
ως μέρος του ιατρικού αρχείου και του ιστορικού. Σε κάθε ευκαιρία θα πρέπει να τονίζεται στους ασθενείς η σημασία της σωματικής δραστηριότητας ως κύρια ή συμπληρωματική θεραπεία για παθήσεις όπως
η υπέρταση, η υπερτριγλυκεριδαιμία, η δυσανεξία στη γλυκόζη,
και η παχυσαρκία.
Οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να εκπαιδευτούν να συνταγογραφούν σωματική δραστηριότητα σε προγράμματα 30 λεπτά ή περισσότερο μέτριας έντασης σωματικής δραστηριότητας, όπως το ζωηρό περπάτημα για τις περισσότερες, και κατά προτίμηση όλες, τις ημέρες της εβδομάδας. Επίσης να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε μια ποικιλία από φυσικές δραστηριότητες και να αυξήσουν προοδευτικά τη δραστηριότητά τους. Λεπτομερής κατευθυντήριες οδηγείς για τη συνταγογράφηση άσκησης σε ασθενείς με και χωρίς καρδιαγγειακή νόσο παρέχονται στο AHA(AHA
Exercise Standards for Testing and Training). Δεν είναι απαραίτητο ότι όλα τα άτομα που ξεκινούν μια μέτριας έντασης πρόγραμμα άσκησης να υποβληθούν σε δοκιμασία κόπωσης, αν και αυτό το θέμα παραμένει αμφιλεγόμενο. Παρόλα αυτά πριν από την έναρξη ενός έντονου προγράμματος άσκησης σε υγιείς άνδρες >45 και γυναικών >55 ετών συστήνεται η διενέργεια δοκιμασίας κόπωσης ως Σύσταση ΙΙβ, μια σύσταση η οποία δεν έχει τεκμηριωθεί επαρκώς η χρησιμότητα και η αποτελεσματικότητα της.
Η δοκιμασία κόπωσης θα πρέπει να πραγματοποιείται κατά τη διακριτική ευχέρεια του ιατρού ανάλογα με την κρίση του πριν από έντονη άσκηση σε ασθενείς με γνωστά καρδιαγγειακά προβλήματα, σε ασθενείς με συμπτώματα ή ασθενείς υψηλού κινδύνου.
Υπάρχουν επίσης αποτελεσματικές στρατηγικές να προωθηθεί ο ενεργός τρόπος ζωής για όλη την κοινότητες που συμπληρώνουν εκείνες που έχουν σχεδιαστεί για μεμονωμένα άτομα.
